ภาษาเป็นสิ่งที่มนุษย์เรามีไว้เพื่อใช้ในการสื่อสาร ทั้งด้านคำพูดและตัวอักษร และมีความหลากหลายเทียบเท่ากับจำนวนมนุษย์บนโลกใบนี้ แม้ภาษาจะช่วยให้เราสื่อสารกันได้เข้าใจมากขึ้น แต่ด้วยความหลากหลายจึงทำให้คนที่พูดภาษาหนึ่งอาจไม่เข้าใจคนที่พูดอีกภาษาหนึ่งได้

อุปสรรคด้านภาษาและการสื่อสารนี้มีผลเป็นอย่างมากสำหรับมนุษย์ในปัจจุบัน เพราะไม่ใช่ทุกคนบนโลกที่สามารถสื่อสารได้หลายภาษา และไม่ใช่ทุกคนที่สื่อสารได้หลายภาษาจะเชี่ยวชาญในภาษาที่หลากหลายเหล่านั้น การที่เราไม่รู้ภาษาอื่น ๆ นอกจากภาษาแม่ของตัวเองทำให้เราพลาดโอกาสหลาย ๆ อย่างไป

การมีพจนานุกรมแปลภาษานั้นช่วยได้ส่วนหนึ่ง ทำให้ได้รู้คำศัพท์ที่ไม่เคยรู้ ทำให้ได้ทราบถึงความหมายของศัพท์ที่อยากรู้ แต่มันก็ไม่ได้ช่วยให้เราพูดคุยสนทนาในภาษาต่างชาติได้ง่ายขึ้นเลย

ระบบแปลภาษา

เป็นระบบการแปลที่อยู่ในรูปแอพพลิเคชันหรือบริการออนไลน์ที่ใช้เทคโนโลยีในการเรียนรู้เพื่อแปลข้อความจำนวนมหาศาลจากภาษาหนึ่งเป็นอีกภาษาหนึ่ง แม้จะฟังดูเป็นเทคโนโลยีที่ใช้งานได้ง่ายดาย แต่เบื้องหลังเทคโนโลยีเหล่านี้กลับมีความซับซ้อนและยุ่งยากมากทีเดียว ทั้ง AI ฐานข้อมูลด้านภาษาศาสตร์ คลาวด์ รวมไปถึง web APIs อีกด้วย อย่างไรก็ตามโปรแกรมสำเร็จรูปนั้นเป็นสิ่งจำเป็น นอกจากจะเข้าถึงง่าย ประมวลผลโดยอัตโนมัติแล้ว ยังมีความรวดเร็วของผลลัพธ์ที่ออกมาอีกต่างหาก ทว่าสิ่งที่แปลงผลออกมากลับเป็นภาษาที่จับใจความแทบไม่ได้ บ้างก็คล้ายกับการหั่นคำแยกออกมาเป็นอีกภาษาหนึ่ง ซึ่งดูไม่เป็นธรรมชาติ

ระบบแปลภาษาของไมโครซอฟต์

ไมโครซอฟต์ใช้ระบบแปลภาษาโดยอาศัย API มาตั้งแต่ปี 2007 และให้บริการแก่ลูกค้าในปี 2011 ระบบแปลภาษาของไมโครซอฟต์ก็ถูกใช้อย่างกว้างขวางในผลิตภัณฑ์ของไมโครซอฟต์เองเช่นกัน รวมถึงยังมีบริการให้เข้าถึงได้โดยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายเพิ่มเติมจากผลิตภัณฑ์ที่คุ้นเคยของไมโครซอฟต์ อย่าง Bing Cortana Microsoft Edge Office SharePoint Skype และ Yammer

ระบบแปลภาษาของไมโครซอฟต์สามารถใช้ได้ทั้งทางเว็บไซต์หรือแอพพลิเคชันในทุก ๆ แพลตฟอร์มและระบบปฏิบัติการอื่น ๆ เพื่อแปลภาษาและการดำเนินงานที่เกี่ยวข้องกับภาษา เช่น การตรวจหาภาษา ข้อความเป็นคำพูด หรือพจนานุกรม

ระบบการแปลภาษาของไมโครซอฟต์เปิดตัวในปี 2014 โดยเริ่มต้นจากระบบแปลภาษาในสไกป์ (Skype) และในต้นปี 2016 ก็ได้เปิดบริการให้ลูกค้าโดยอาศัย API โดยมีการถ่ายทอดสดรวมเป็นหนึ่งใน Feature ด้วย

พัฒนา AI แปลภาษา

อย่างไรก็ตามระบบการแปลภาษาดังกล่าวอาจยังไม่เพียงพอ ทีมนักวิจัยจากค่ายไมโครซอฟต์ทั้งจากเอเชียและสหรัฐฯ จึงได้พัฒนาปัญญาประดิษฐ์ (AI) จนสามารถแปลประโยคจากบทความข่าวภาษาจีนให้เป็นภาษาอังกฤษได้ถูกต้องและมีประสิทธิภาพในระดับเดียวกับมนุษย์ พวกเขา กล่าวว่า ระบบ  AI ของพวกเขานั้นสามารถแปลชุดข่าวซึ่งเป็นที่นิยมใช้กันทั่วไปสำหรับการทดสอบได้

โดยทีมนักวิจัยมีเป้าหมายในการพัฒนาเพื่อพิสูจน์ว่าระบบ AI นั้นมีความสามารถเทียบเท่ามนุษย์ ทั้งยังสามารถแสดงออกได้ในระดับเดียวกัน เมื่อมันรู้จักการใช้ภาษา อย่าง ภาษาจีน หรือ ภาษาอังกฤษ จากการรวบรวมข้อมูลต่าง ๆ เข้าด้วยกัน —  Arul Menezes ผู้จัดการฝ่ายพันธมิตรการวิจัยทีมแปลภาษาของไมโครซอฟต์กล่าว

"เมื่อพิจารณาถึงสถานการณ์ที่ดีที่สุดเท่าที่ข้อมูลและทรัพยากรแวดล้อมเอื้ออำนวย เราเองก็ต้องการที่จะทราบว่าระบบ AI ที่เราพัฒนานี้สามารถมีประสิทธิภาพเทียบเท่ากับนักแปลมืออาชีพได้หรือเปล่า" Menezes กล่าว

ทัดเทียมเท่ามนุษย์

เพื่อที่จะสามารถมั่นใจได้ว่าผลลัพธ์นั้นถูกต้องแม่นยำและใกล้เคียงกับผลลัพธ์จากฝีมือมนุษย์ ทีมนักวิจัยจึงได้ทำการจ้างบุคคลภายนอกที่เป็นผู้เชี่ยวชาญทั้งสองภาษา เพื่อที่จะสามารถเปรียบเทียบการแปลภาษาระหว่าง AI กับมนุษย์ได้อย่างชัดเจน

“การแปลภาษาให้เหมือนประโยคที่มนุษย์พูดคุยกันจริง ๆ จากระบบแปลภาษาเป็นเหมือนความฝันที่เราต่างมีกันทั้งนั้น เราเพียงแต่ไม่ทราบว่าเราทำมันได้เร็วขนาดนี้” Xuedong Huang ผู้เชี่ยวชาญด้านเทคนิคในส่วนคำบรรยายของไมโครซอฟต์กล่าว

ทีมนักวิจัยทั้ง 3 ทีมจากกรุงปักกิ่ง และเรดมอนด์ รัฐวอชิงตัน ได้ทำการค้นคว้าและพัฒนาระบบแปลภาษาด้วยกันเพื่อที่พวกเขาจะได้สามารถทำให้ระบบแม่นยำมากขึ้นและแสดงผลลัพธ์ที่คล้ายคลึงกับรูปแบบการแปลของมนุษย์มากขึ้น

"งานที่เราได้ทำการวิจัยส่วนใหญ่นั้นได้แรงบันดาลใจมาจากมนุษย์ทำสิ่งต่าง ๆ ได้อย่างไร" Tie-Yan Liu ผู้จัดการฝ่ายวิจัยหลักของ Microsoft Research Asia ในกรุงปักกิ่งกล่าว

ทีมวิจัยใช้วิธีการค้นคว้าแบบคู่ขนาน นั่นหมายความว่าทุกครั้งที่พวกเขาส่งประโยคผ่านระบบให้แปลจากภาษาจีนเป็นภาษาอังกฤษ พวกเขาก็จะต้องแปลจากภาษาอังกฤษเป็นภาษาจีนเช่นกัน นอกจากนี้พวกเขายังพัฒนาระบบเพื่อให้สามารถเรียนรู้ข้อผิดพลาดและปรับแต่งประโยคใหม่ให้ถูกต้องได้

การมี AI ช่วยแปลภาษานั้นเป็นอะไรที่น่าพึงพอใจ เพราะมีความเป็นไปได้ที่ช่วยให้มนุษย์ที่มีความหลากหลายทางด้านเชื้อชาติและภาษานั้นเข้าใจกันได้ง่ายมากขึ้น “การแสวงหาหนทางการขจัดอุปสรรคทางภาษาเพื่อช่วยให้ผู้คนสื่อสารกันได้ดีขึ้นนับเป็นเรื่องมหัศจรรย์” Huang กล่าว

ระบบแปลภาษายังไม่สามารถแก้ไขอุปสรรคด้านภาษาได้ทั้งหมด

เรื่องระบบการแปลภาษานับเป็นหัวข้อในการค้นคว้าที่ศึกษากันมายาวนานหลายปี แต่หลายคนเชื่อว่าเครื่องจักรกลไม่มีทางทัดเทียมเท่ามนุษย์ภายในยุคนี้ได้หรอก

อย่างไรก็ตามนักวิจัยหลายรายก็ได้ออกมาพูดถึงการการค้นคว้านี้ว่า แม้จะมีเครื่องมือแปลภาษาแต่นั่นก็ไม่ได้แปลว่าอุปสรรคเรื่องภาษาจะถูกแก้ไขได้จนหมด ถึงอย่างนั้น Menezes กลับกล่าวว่า ทีมนักวิจัยได้นำผลลัพธ์จากการทดสอบดังกล่าวไปใช้กับผลิตภัณฑ์ของไมโครซอฟต์ในหลาย ๆ ภาษาไปเป็นที่เรียบร้อยแล้ว

นับว่าเป็นการเปิดเส้นทางใหม่สำหรับการแปลที่ถูกต้องและดูเป็นธรรมชาติ ลื่นไหลมากขึ้นในหลาย ๆ ภาษา รวมถึงข้อความที่มีคำยาก ๆ และซับซ้อนผสมอยู่ด้วย

ระบบการแปลที่พัฒนาขึ้นใหม่นี้อาจยังไม่สามารถเป็นไปอย่างที่มนุษย์ทุกคนต้องการได้ แต่ด้วยความที่มันเป็นระบบอันมีข้อมูลมหาศาลและสามารถเรียนรู้ได้อย่างไม่รู้จักจบสิ้น จึงอาจเป็นไปได้ว่า อีกไม่นานระบบการแปลภาษาของไมโครซอฟต์ จะสามารถแปลภาษาทุกภาษาบนโลกใบนี้ได้อย่างลื่นไหลและเป็นธรรมชาติมากขึ้น จนตัวเราเองไม่สามารถจะแยกแยะได้