ลมเปลี่ยนทิศ สงครามรัสเซียหนุน ‘จีน’ ส่งออกโลหะพุ่ง

อัปเดตล่าสุด 19 พ.ค. 2565

ถึงคราวลมเปลี่ยนทิศ สถานการณ์โลกที่กำลังอยู่ในวิกฤตซัพพลายเชนจากสงครามรัสเซียยูเครน ทำให้การส่งออกโลหะหลายชนิดจากจีนพุ่งสูงเป็นประวัติการณ์

เมื่อวันที่ 12 พฤษภาคม 2022 รอยเตอร์รายงานว่าในเดือนมีนาคม 2022 จีนส่งออกอะลูมิเนียมดิบมากถึง 45,260 ตัน ซึ่งเป็นตัวเลขสูงสุดนับตั้งแต่เดือนเมษายน 2010 และอะลูมิเนียบดิบที่ส่งออกนั้นเกือบครึ่งหนึ่งของทั้งหมดถูกส่งไปยังเนเธอร์แลนด์

การส่งออกอะลูมิเนียมจากจีนไปยังยุโรปที่พุ่งสูงเป็นพิเศษนี้ สะท้อนให้เห็นถึงความเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ของซัพพลายเชนกำลังเกิดขึ้น ซึ่งเป็นผลจากสงครามรัสเซียยูเครนที่กำลังดำเนินอยู่

ที่ผ่านมา ผู้ผลิตจีนมักแปรรูปอะลูมิเนียมเป็นโลหะกึ่งสำเร็จรูปเพื่อส่งออกแทนการส่งออกอะลูมิเนียมดิบที่ต้องเสียภาษี 15% โดยจีนเป็นผู้ผลิตอะลูมิเนียมอันดับหนึ่งของโลก อย่างไรก็ตาม นับตั้งแต่เกิดวิกฤตพลังงานในจีนเมื่อปี 2020 ทำให้โรงถลุงโลหะในประเทศจำเป็นต้องลดกำลังการผลิตลง จีนจึงมีการนำเข้าโลหะครั้งใหญ่ โดยนำเข้าโลหะดิบมากถึง 1.1 ล้านตันในปี 2020 และ 1.6 ล้านตันในปี 2021 แต่จีนก็พลิกกลับมามีการส่งออกโลหะจำนวนมากตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ 2022 เนื่องจากความต้องการโลหะในยุโรปที่เพิ่มขึ้น ซึ่งเป็นผลจากราคาพลังงานที่พุ่งสูง และสงครามรัสเซีย-ยูเครน

ปัจจัยทั้งหมดนี้เองที่ทำให้ยุโรปมีการนำเข้าโลหะจีนมากขึ้น รวมถึงรัสเซียเองก็มีการนำเข้าโลหะจากจีน โดยในเดือนมีนาคมที่ผ่านมา จีนส่งออกอะลูมิเนียมไปยังรัสเซียมากถึง 10,000 ตัน ซึ่งเป็นตัวเลขสูงสุดนับตั้งแต่ปี 2011 อีกด้วย

ภาพรวมของการส่งออกโลหะจากจีนได้เพิ่มสูงขึ้นอย่างเด่นชัดตั้งแต่เดือนสิงหาคม 2021 สืบเนื่องจากการปิดโรงหลอมโลหะทั้งในยุโรปและสหรัฐอเมริกา ทำให้ซัพพลายเชนเกิดการหยุดชะงัก และดันราคาโลหะทั้งสองภูมิภาคให้พุ่งสูง

Advertisement

สังกะสี ทองแดง และนิกเกิล

ไม่ใช่เพียงอะลูมิเนียมเท่านั้น แต่จีนก็มีการส่งออกโลหะอื่น ๆ มากขึ้นเช่นเดียวกัน โดยในช่วงไตรมาสแรกของปี 2022 จีนมีการส่งออกสังกะสีถลุงแล้วสูงกว่ายอดส่งออกรวมตลอดปี 2021 อีกทั้งยังเป็นผู้ส่งออกตะกั่วถลุงแล้วรายใหญ่ของโลกอีกด้วย

ซึ่งแม้ว่าจีนจะมีการนำเข้าสังกะสีถลุงแล้วมากกว่าส่งออกอยู่ อย่างไรก็ตาม หากเทียบกับไตรมาสที่ 1 ปี 2021 พบว่าจีนนำเข้าลดลงอย่างมากเหลือเพียง 28,100 ตัน จาก 131,900 ตัน

ส่วนทองแดงและนิกเกิลนั้น ที่ผ่านมาจีนมีการนำเข้าทองแดง และนิกเกิลมากกว่าการส่งออก อย่างไรก็ตาม ในเดือนมีนาคม 2022 การส่งออกทองแดงของจีนได้เพิ่มขึ้นมาอยู่ที่ 45,000 ตัน ซึ่งเป็นตัวเลขสูงสุดตั้งแต่เดือนสิงหาคม 2021 โดยมีเกาหลีใต้และไต้หวันเป็นเป้าหมายหลัก ส่วนการส่งออกนิกเกิลบริสุทธิ์อยู่ที่ 4,300 ตัน ซึ่งเป็นตัวเลขสูงสุดในรอบ 1 ปีอีกด้วย ซึ่งการส่งออกที่เพิ่มขึ้นช่วยตอบสนองความต้องการโลหะจากภูมิภาคอื่น ๆ ของโลก

โดยในไตรมาสที่ 1 ปี 2022 ทั่วโลกมีการนำเข้าทองแดงบริสุทธิ์รวม 837,000 ตัน ลดลง 1.9% จากไตรมาสเดียวกันปีก่อนหน้า ส่วนการนำเข้านิกเกิลบริสุทธิ์อยู่ที่ 50,800 ตัน เพิ่มขึ้น 74% โดยตัวเลขที่เพิ่มขึ้นสูงของนิกเกิลมาจากการบริโภคนิกเกิลทั่วโลกในไตรมาสแรกในปี 2021 อยู่ในปริมาณที่ต่ำกว่าปกติ

การส่งออกทองแดงและนิกเกิลที่เพิ่มขึ้นอาจเป็นปรากฎการณ์ชั่วคราว แต่ปฏิเสธไม่ได้ว่า การส่งออกอะลูมิเนียม ตะกั่ว และสังกะสีจากจีนไปยังยุโรป ตุรกี และแม้แต่สหรัฐอเมริกาที่เพิ่มขึ้น สวนทางกับกำแพงภาษีของจีน สะท้อนให้เห็นว่า ตลาดอาจจะกำลังมีการเปลี่ยนแปลงที่จะพลิกบทบาทของจีนจากผู้ซื้อโลหะรายใหญ่ มาเป็นซัพพลายเออร์รายใหญ่ก็เป็นได้ ซึ่งนอกจากสถานการณ์โลกที่เปลี่ยนไปแล้ว ยังเป็นผลจากความพยายามในการผลักดันขีดความสามารถในการหลอมและการถลุงแร่โลหะของจีนในช่วงหลายปีหลังนี้เพื่อลดการพึ่งพาการนำเข้าโลหะและวัตถุดิบจากต่างชาติอีกด้วย