บทวิเคราะห์: บริษัทญี่ปุ่นกำลังต่อสู้กับความท้าทาย "ความเสี่ยงจากจีน" ที่เพิ่มขึ้น

อัปเดตล่าสุด 4 ธ.ค. 2566

บริษัทญี่ปุ่นกำลังเผชิญกับ "ความเสี่ยงจากจีน" ที่เพิ่มสูงขึ้น ประเมินการดำเนินงานของตนอีกครั้ง รายงานนี้สำรวจความมั่นคงทางเศรษฐกิจและความท้าทายในห่วงโซ่อุปทาน โดยเจาะลึกถึงการเปลี่ยนแปลงเชิงกลยุทธ์ท่ามกลางพลวัตที่เปลี่ยนแปลงไป

Advertisement

17 พฤศจิกายน 2023 - บริษัทญี่ปุ่นกำลังต่อสู้กับความท้าทาย "ความเสี่ยงจากจีน" และกำลังประเมินการดำเนินธุรกิจของตนใหม่ ข้อกังวลด้านความปลอดภัยทางเศรษฐกิจ ประกอบกับความพยายามลดการพึ่งพาห่วงโซ่อุปทาน กำลังผลักดันให้บริษัทต่าง ๆ ลดขนาดธุรกิจในจีน อย่างไรก็ตาม ประเทศจีนยังคงเป็นตลาดที่สำคัญ ทำให้บริษัทบางแห่งดำเนินกลยุทธ์สองประการในการปรับโครงสร้างใหม่และใช้ประโยชน์จากโอกาสในจีน การเปลี่ยนแปลงถือเป็นบททดสอบที่สำคัญสำหรับทักษะการบริหารจัดการระดับสูง

ความกังวลที่เพิ่มขึ้นเกี่ยวกับภูมิรัฐศาสตร์และความมั่นคงทางเศรษฐกิจ ความสำคัญของจีนยังคงอยู่

บริษัทต่าง ๆ ระมัดระวังมากขึ้นเกี่ยวกับการขยายธุรกิจในจีน ดังที่เปิดเผยโดยการสำรวจโดยองค์การการค้าต่างประเทศของญี่ปุ่น (JETRO) การสำรวจชี้ถึงแนวโน้มไปสู่การ “ลดขนาด”หรือ “ย้ายไปยังประเทศ/ภูมิภาคที่สาม” ในการพัฒนาธุรกิจในอีก 1-2 ปีข้างหน้า โดยมีเปอร์เซ็นต์ต่ำสุดของบริษัทที่เลือกที่จะ “ขยาย” นับตั้งแต่ปี 2007

ประเทศจีนมีความเสี่ยงด้านห่วงโซ่อุปทานที่เพิ่มขึ้นในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา โดยสูงถึงเกือบ 4.5 จาก 5 ตามรายงานของกระทรวงเศรษฐกิจ การค้า และอุตสาหกรรม (METI) บริษัท 50-70% อ้างถึงความเสี่ยงด้านภูมิรัฐศาสตร์และความมั่นคงทางเศรษฐกิจ โดยเน้นย้ำถึงความไม่สบายใจที่เพิ่มมากขึ้นในกลุ่มธุรกิจของญี่ปุ่น

ปัจจัยที่มีส่วนทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลง ได้แก่ การหยุดชะงักจากการแพร่ระบาดของโควิด-19 นโยบายปลอดโคโรนาของจีนที่ส่งผลกระทบต่อบทบาทของตนในฐานะ “โรงงานของโลก” และความตึงเครียดทางการค้าที่ทวีความรุนแรงขึ้น ความกังวลเกี่ยวกับการขยายธุรกิจในท้องถิ่น รวมถึงการจับกุมภายใต้กฎหมายต่อต้านการจารกรรมก็เพิ่มขึ้นเช่นกัน

บทวิเคราะห์: บริษัทญี่ปุ่นกำลังต่อสู้กับความท้าทาย "ความเสี่ยงจากจีน" ที่เพิ่มขึ้น

ต้นทุนที่สูงขึ้นและการชะลอตัวของเศรษฐกิจ

การสำรวจโดยเจโทร (JETRO) เน้นย้ำว่าต้นทุนที่เพิ่มขึ้น เช่น ค่าใช้จ่ายจัดซื้อจัดจ้างและบุคลากร เป็นเหตุผลหลักในการลดขนาด ประเทศอื่น ๆ ในเอเชีย รวมถึงอินเดีย เวียดนาม และอินโดนีเซีย กำลังได้รับความนิยมเป็นทางเลือกแทนจีน

แม้ว่าเศรษฐกิจจีนจะชะลอตัว แต่ขนาดตลาดและระบบการผลิตที่เป็นที่ยอมรับยังคงมีความสำคัญ ประมาณ 17.1% ของบริษัทต่าง ๆ มองว่าจีนเป็นจุดหมายปลายทางที่สำคัญที่สุดสำหรับฐานการผลิต ตามการสำรวจของ Teikoku Databank

ความคิดริเริ่มของรัฐบาลและการตัดสินใจลงทุนอย่างรอบคอบ

กระทรวงเศรษฐกิจ การค้า และอุตสาหกรรมมีเป้าหมายที่จะยกระดับมาตรการการลงทุนภายในประเทศและประกันความมั่นคงทางเศรษฐกิจ ความร่วมมือกับกลุ่มเจ็ด (G7) และอาเซียนมีเป้าหมายเพื่อสร้างกฎการค้าที่เป็นธรรมกับจีน บริษัทต่างๆ ได้รับการคาดหวังให้ตัดสินใจลงทุนด้วยความระมัดระวังเพื่อเพิ่มผลกำไรสูงสุดในขณะเดียวกันก็ลดความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับจีนให้เหลือน้อยที่สุด

การเสริมสร้างเครือข่ายอุปทานและการปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลงในท้องถิ่น

นับตั้งแต่ประมาณปี 2021 บริษัทต่าง ๆ ได้พิจารณาทบทวนสถานะของตนเองในประเทศจีนเพื่อทำให้ห่วงโซ่อุปทานมีความยืดหยุ่นมากขึ้น ตัวอย่าง ได้แก่ Sakai Heavy Industries และ Nippon Tungsten ที่กระจายเส้นทางการจัดซื้อจัดจ้างของตน แนวโน้มดังกล่าวขยายไปถึงการพิจารณาต้นทุน โดยผู้ผลิตกลับมาญี่ปุ่นเพื่อซื้อสินค้าที่มีมูลค่าเพิ่มสูง

ในภาคยานยนต์ บริษัทอย่าง Toyota ยังคงรักษาระดับยอดขาย ในขณะที่บริษัทอื่นๆ เช่น Nissan, Honda และ Subaru เผชิญกับยอดขายที่ลดลงเป็นเลขสองหลัก Mitsubishi Motors ตัดสินใจถอนตัวจากการผลิตในท้องถิ่น โดยอ้างว่าไม่สามารถทันกับความต้องการที่เปลี่ยนแปลงไปและการแข่งขันที่รุนแรง

การเตรียมพร้อมสำหรับการรั่วไหลของเทคโนโลยีและการพึ่งพาห่วงโซ่อุปทาน

คาซูโตะ ซูซูกิ (Hitoshi Suzuki) ศาสตราจารย์จากบัณฑิตวิทยาลัยนโยบายสาธารณะแห่งมหาวิทยาลัยโตเกียว เน้นย้ำถึงความจำเป็นที่บริษัทต่างๆ จะต้องเตรียมพร้อมสำหรับความเสี่ยงของการเปลี่ยนแปลงกฎระเบียบอย่างกะทันหันในจีน ความเสี่ยงที่สำคัญ ได้แก่ การรั่วไหลของเทคโนโลยีและช่องโหว่ของห่วงโซ่อุปทาน ซูซูกิแนะนำให้บริษัทญี่ปุ่นปกป้องเทคโนโลยีที่สำคัญ และสำรวจทางเลือกต่าง ๆ เช่น การผลิตในท้องถิ่นเพื่อการบริโภคในท้องถิ่น เพื่อลดความเสี่ยง

โดยสรุป ในขณะที่จีนยังคงเป็นตลาดที่กว้างใหญ่และน่าดึงดูด บริษัทญี่ปุ่นกำลังเผชิญกับงานการจัดการที่ซับซ้อน โดยคำนึงถึงความเสี่ยง และใช้กลยุทธ์เพื่อปรับให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลงไปของภูมิทัศน์ธุรกิจของจีน